Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2010

ΤΟ ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ (L’ Ecole Buissonnier)



Αν και γυρίστηκε το 1948-49 η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ στην Ελλάδα! Και δεν είναι τυχαίο.

Το σενάριο της ταινίας στηρίζεται στη ζωή του μεγάλου γάλλου παιδαγωγού και μεταρρυθμιστή της παιδείας Σελεστέν Φρενέ (Celestin Freinet 1896-1966). Καταγράφει βασικά τον πρώτο χρόνο της εκπαιδευτικής του πορείας, γύρω στο 1920, στην πόλη Bar-sur-Loup, τότε που έθετε για πρώτη φορά τις βάσεις μιας νέας εκπαιδευτικής αντίληψης.

Η παιδαγωγική μέθοδος του Φρενέ στοχεύει στη δημιουργία ενός άλλου σχολείου όπου κάθε παιδί αντιμετωπίζεται σαν μια ξεχωριστή προσωπικότητα, μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα, όπου η παιδεία δεν είναι αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα κι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συνίσταται κυρίως στο να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν μόνα τους το δρόμο της γνώσης.

http://cinedraseis.wordpress.com/2010/10/13/skasiarxeio/

Σάββατο 5 Ιουνίου 2010

Πως θα ξεφυτρώσουν τα μοντεσσοριανά σχολεία σαν τα μανιτάρια;

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Μια παράθεση σκέψεων και προτάσεων με σκοπό το την ενημέρωση και το διάλογο. Αναφέρονται στο μοντεσσοριανό σχολείο αλλά θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν με μικρές τροποποιήσεις το σύνολο των ελευθεριακών σχολείων όλων των κατευθυνσεων.


Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι η ισχύουσα νομοθεσία του κράτους. Οι απαιτήσεις των εξετάσεων και η διαμόρφωση των τάξεων σύμφωνα με την ίδια ηλικία, υπονομεύουν τη δύναμη της μοντεσσοριανής μεθόδου. Ακόμα και σχολεία που ήδη λειτουργούν, αναγκαζονται να προσφύγουν σε παραχωρήσεις ως προς αυτό το θέμα. Φαίνεται πως υπαρχουν κάποιοι τροποι αντιμετώπισης του ζητήματος:
1.λειτουργώντας ισχυρά και υγιή μοντεσσοριανά σχολεία
2.αυξάνοντας τη ζήτηση για μοντεσσοριανά σχολεία, πείθοντας τους γονείς πως τα διάφορα προβλήματα των παραδοσιακών σχολέιων δεν είναι απλώς προβλήματα με τα οποία θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Δείχνοντας στους γονείς στην πράξη μέσω παρατήρησης, πως η μέθοδος λειτουργεί επιτυχημένα.
3.“πουλώντας” στο κοινό τα μοντεσσοριανά σχολεία ως μια επιλογή (ίσως και μέσω ανάλυσης κόστους-αποτελεσματικότητας) και όχι ώς ένα τρόπο για να ανατραπεί άμεσα το υπάρχων σύστημα. Στην ουσία αντικαθιστώντας τα παλαιά πρότυπα με νέα.
4.Πιέζοντας τους νομοθέτες για κατοχύρωση εξαιρέσεων για αυτή τη μέθοδο.
Ισως υπάρχει κι ένα ενδιάμεσο στάδιο σχετικά με την πίεση που πρέπει να ασκηθεί στους νομοθέτες ώστε να ελευθερώσουν τα μοντεσσοριανά σχολεία. Αντί λοιπόν για άσκηση πίεσης ωστε να καταργηθούν οι εξετάσεις και η επιθεώρηση των μοντεσσοριανών σχολείων ίσως ήταν προτιμότερη μια λύση που θα περιλαμβάνει το ΑΜΙ ή κάποιον άλλον οργανισμό ως επόπτη που θα επικυρώνει κάθε σχολείο. Ίσως ο κρατικός έλεγχος να ήταν ευκολότερα αποδεκτός και λειτουργικός αν μετατιθόταν σε έναν έγκυρο και υπεύθυνο οργανισμό αντί να μην υπάρχει καθόλου. Αυτή το ενδιάμεσο στάδιο ίσως θα έκανε πολύ πιο εύκολη την αποδοχή του νομοθέτη στο άμεσο μέλλον.

Γιατί όχι μονοθέσια σχολεία; γιατί να μη ξεφορτωθούμε τα σχολικά λεωφορεία και να επιστρέψουμε σε κάτι τέτοιο; Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ευκαιρίες-δυνατότητες της μεθόδου μοντεσσορι είναι η πιθανότητα λειτουργίας πολύ μικρών σχολείων. Σε τυπικές συνθήκες για να γεμίσει μια τάξη με 30 παιδιά πρέπει να καλύπτεται από μια ορισμένη γεωγραφική έκταση. Σε μια μοντεσσοριανή τάξη με παιδιά μικτής ηλικίας (με διαφορά 3 ετών) ο αριθμός αυτός καλύπτεται από το ένα τρίτο της γεωγραφικής έκτασης. Ενα πραγματικό σχολείο της γειτονιάς.

Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να διδάσκεις ή να έχεις την ευθύνη νεώτερων μαθητών για να βελτιωθείς. Ενα από τα λειτουργικά σημεία-κλειδιά του μονοθέσιου σχολείου, είναι η ανάθεση ευθύνης στα μεγαλύτερα παιδιά να βοηθήσουν τα μικρότερα με ορισμένες εργασίες και συμπεριφορές. Αυτή η αλληλεπίδραση από μόνη της είναι ένα ισχυρότατο παιδαγωγικό εργαλείο.

Η προσοχή μας πρέπει να εστιαστεί στην παροχή των ιδανικών πρακτικών για τη λειτουργία των σχολείων. Η σχολική πραγματικότητα μπορεί να γίνει εφιαλτική προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε δύο συστήματα, συχνά δουλεύοντας σε πλήρη αντίθεση και με πενιχρά αποτελέσματα και στα δύο. Για ένα καλό μοντεσσοριανό σχολείο δεν υπάρχει δεύτερο. Ενα δημόσιο μοντεσσοριανό, εκτός αν είναι οικονομικά αυτόνομο, πάντα θα συμβιβάζεται και θα θυσιάζει τα ιδανικά του.

Στο εξωτερικό έχουν γίνει μεγάλα βήματα στην αναγνώριση της μοντεσσοριανής εκπαίδευσης με πιστοποιήσεις τίτλων σπουδών μετά από επιτυχημένα δημοψηφίσματα και υπομνήματα που ανάγκασαν το εκάστοτε νομοθετικό σώμα να διευθετήσει τα θέματα αυτά. Απλώς απαιτείται ένα σύνολο από ευαίσθητους και ενεργούς ανθρώπους, γονείς και παιδαγωγούς, για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός.

Πως κάνουμε τη μοντεσσοριανά σχολεία πιο ελκυστικά στους νομοθέτες; ποιο μπορεί να είναι το κλειδί των επιτυχημένων υπομνημάτων ;

Τετάρτη 19 Μαΐου 2010

Tα 4 κλειδιά του μελλοντός μας

Η επανάσταση της καθημερινής ζωής:
Tέσσερα πράγματα που έχουν ανάγκη να γνωρίζουν τα παιδιά, πριν μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν:

1.Πως φυτεύουμε ένα δέντρο και πως καλλιεργούμε τα φυτά
2.Πως συλλέγουμε την τροφή μας και τέχνη της υγιεινής μαγειρικής
3.Πως λειτουργεί το σώμα μας και πως αυτοθεραπευόμαστε
4.Πως φτιάχνονται οι ταινίες και τα οπτικοακουστικά έργα


Η αλληλεξάρτηση και συσχέτιση των παραπάνω σημείων ίσως δεν είναι άμεσα εμφανής, οπότε μπορούμε να αναλύσουμε λίγο τους λόγους.

Στην πρώτη περίπτωση έχουμε την ανάπτυξη της ζωτικής σχέσης με τη φύση και της αντίληψης για το περιβάλλον όχι ως κάτι απόμακρο ή ως μια «καλή» έννοια αλλά ως τη φυσική προέκταση του σώματός μας και της ψυχής μας. Ο μοναδικός τρόπος για να το πετύχουμε αυτό είναι η ενεργή συμμετοχή και η βιωματική εμπειρία της καλλιέργειας και της παραγωγής της τροφής μας. Η απασχόληση των παιδιών στην καλλιέργεια και στους τρόπους που λειτουργεί η φύση συμβάλλει στην ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης αλλά και της αυτονομίας τους μέσα από τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους στα πλαίσια της συνεργασίας για μια ισότιμη παραγωγή με σεβασμό στο οικοσύστημα, μέρος του οποίου αποτελούν και τα παιδιά.
Η γνώση της τροφικής αλυσίδας είναι σημαντική για την ψυχοσωματική ανάπτυξη, καθώς μέσα από τη διαδικασία της συλλογής της τροφής μας και της επιλογής των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή ενός νόστιμου και θρεπτικού εδέσματος, ερχόμαστε σε επαφή από πολύ μικρή ηλικία με τη διαδικασία αυτοσυντήρησης και την καλλιέργεια της αυτάρκειας. Η θετικές διατροφικές επιλογές έχουν άμεσο αντίκτυπο στη βιοχημική μας ομοιόσταση ως έμβιων οργανισμών που με τη σειρά της συμβάλλει καθοριστικά στη ψυχο-νοητική μας ανάπτυξη. Αν αυτές οι επιλογές δε γίνουν κτήμα μας στα πρώιμα χρόνια της ζωής μας, αυξάνονται οι πιθανότητες παρέκκλισης από την ομοιόσταση του οργανισμού μας μετέπειτα.
Γνωρίζοντας λοιπόν από μικρή ηλικία, τον τρόπο που λειτουργεί το σώμα μας και τα όργανα που το αποτελούν, μαθαίνουμε να το υπηρετούμε συνετά, τροφοδοτώντας το με θρεπτικά στοιχεία που θα το συντηρήσουν ακμαίο και θα συμβάλλουν στην ευεξία μας έως τα βαθιά γεράματα. Μέσα από τη γνώση της φυσικής διατροφής, τεχνικών χαλάρωσης, γιόγκα, σιάτσου και ρέικι τα παιδιά μαθαίνουν την πρόληψη της ασθένειας και βιώνουν την εγγενή ικανότητα αυτοθεραπείας και ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορεί να απολαμβάνει κάθε ανθρώπινο όν. Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η αυτοπεποίθησή τους και κατά συνέπεια η αυτονομία τους.
Τέλος, προκειμένου όλα τα παραπάνω να έχουν κάποια δυνατότητα εφαρμογής στη ζωή μας είναι απαραίτητο να εφοδιαστούμε από νεαρή ηλικία με τις απαραίτητες γνώσεις γύρω από τις τεχνικές χειραγώγησης της κοινής γνώμης μέσα από την παντοδυναμία του «πολιτισμού της εικόνας» και της έβδομης τέχνης που περιλαμβάνει και όλες τις άλλες. Ένα παιδί που κατέχει την τεχνική κατασκευής κινούμενων εικόνων με ηχητική ή μη επένδυση, μπορεί πολύ εύκολα να διακρίνει τη φαντασία της προκατασκευασμένης εικονικής πραγματικότητας από την ίδια την πραγματικότητα που βιώνει, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη της κρίσεώς του απέναντι σε ένα αμείλικτο «βομβαρδισμό» μηνυμάτων και εικόνων που αμβλύνουν την κριτική του ικανότητα και προσπαθούν να το μεταμορφώσουν σε ένα παθητικό δέκτη προτύπων, στερεοτύπων (πχ. σχέσεις φύλων) και συμπεριφορών (πχ. βίαιη επίλυση διαφορών) που αναιρούν την ίδια του τη φύση.
Απομυθοποιώντας λοιπόν το μέσο, που στην εποχή μας έχει ταυτιστεί με το μήνυμα, θωρακίζουμε τη συνείδησή μας, την ψυχική μας υγεία και την ανθρωπιά μας, ενώ σταδιακά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το ίδιο το μέσο, με όλες τις εκφάνσεις του (δραματικά και σκωπτικά), για να διαδώσουμε το μήνυμα της ελπίδας, της ειρήνης, της συμπόνιας και της αλληλεγγύης κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής μας. Οι μελλοντικοί γονείς είναι τα παιδιά του παρόντος!

Αν αυτό δεν αξίζει μια προσπάθεια τότε...