Σάββατο 5 Ιουνίου 2010

Πως θα ξεφυτρώσουν τα μοντεσσοριανά σχολεία σαν τα μανιτάρια;

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Μια παράθεση σκέψεων και προτάσεων με σκοπό το την ενημέρωση και το διάλογο. Αναφέρονται στο μοντεσσοριανό σχολείο αλλά θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν με μικρές τροποποιήσεις το σύνολο των ελευθεριακών σχολείων όλων των κατευθυνσεων.


Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι η ισχύουσα νομοθεσία του κράτους. Οι απαιτήσεις των εξετάσεων και η διαμόρφωση των τάξεων σύμφωνα με την ίδια ηλικία, υπονομεύουν τη δύναμη της μοντεσσοριανής μεθόδου. Ακόμα και σχολεία που ήδη λειτουργούν, αναγκαζονται να προσφύγουν σε παραχωρήσεις ως προς αυτό το θέμα. Φαίνεται πως υπαρχουν κάποιοι τροποι αντιμετώπισης του ζητήματος:
1.λειτουργώντας ισχυρά και υγιή μοντεσσοριανά σχολεία
2.αυξάνοντας τη ζήτηση για μοντεσσοριανά σχολεία, πείθοντας τους γονείς πως τα διάφορα προβλήματα των παραδοσιακών σχολέιων δεν είναι απλώς προβλήματα με τα οποία θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε. Δείχνοντας στους γονείς στην πράξη μέσω παρατήρησης, πως η μέθοδος λειτουργεί επιτυχημένα.
3.“πουλώντας” στο κοινό τα μοντεσσοριανά σχολεία ως μια επιλογή (ίσως και μέσω ανάλυσης κόστους-αποτελεσματικότητας) και όχι ώς ένα τρόπο για να ανατραπεί άμεσα το υπάρχων σύστημα. Στην ουσία αντικαθιστώντας τα παλαιά πρότυπα με νέα.
4.Πιέζοντας τους νομοθέτες για κατοχύρωση εξαιρέσεων για αυτή τη μέθοδο.
Ισως υπάρχει κι ένα ενδιάμεσο στάδιο σχετικά με την πίεση που πρέπει να ασκηθεί στους νομοθέτες ώστε να ελευθερώσουν τα μοντεσσοριανά σχολεία. Αντί λοιπόν για άσκηση πίεσης ωστε να καταργηθούν οι εξετάσεις και η επιθεώρηση των μοντεσσοριανών σχολείων ίσως ήταν προτιμότερη μια λύση που θα περιλαμβάνει το ΑΜΙ ή κάποιον άλλον οργανισμό ως επόπτη που θα επικυρώνει κάθε σχολείο. Ίσως ο κρατικός έλεγχος να ήταν ευκολότερα αποδεκτός και λειτουργικός αν μετατιθόταν σε έναν έγκυρο και υπεύθυνο οργανισμό αντί να μην υπάρχει καθόλου. Αυτή το ενδιάμεσο στάδιο ίσως θα έκανε πολύ πιο εύκολη την αποδοχή του νομοθέτη στο άμεσο μέλλον.

Γιατί όχι μονοθέσια σχολεία; γιατί να μη ξεφορτωθούμε τα σχολικά λεωφορεία και να επιστρέψουμε σε κάτι τέτοιο; Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ευκαιρίες-δυνατότητες της μεθόδου μοντεσσορι είναι η πιθανότητα λειτουργίας πολύ μικρών σχολείων. Σε τυπικές συνθήκες για να γεμίσει μια τάξη με 30 παιδιά πρέπει να καλύπτεται από μια ορισμένη γεωγραφική έκταση. Σε μια μοντεσσοριανή τάξη με παιδιά μικτής ηλικίας (με διαφορά 3 ετών) ο αριθμός αυτός καλύπτεται από το ένα τρίτο της γεωγραφικής έκτασης. Ενα πραγματικό σχολείο της γειτονιάς.

Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να διδάσκεις ή να έχεις την ευθύνη νεώτερων μαθητών για να βελτιωθείς. Ενα από τα λειτουργικά σημεία-κλειδιά του μονοθέσιου σχολείου, είναι η ανάθεση ευθύνης στα μεγαλύτερα παιδιά να βοηθήσουν τα μικρότερα με ορισμένες εργασίες και συμπεριφορές. Αυτή η αλληλεπίδραση από μόνη της είναι ένα ισχυρότατο παιδαγωγικό εργαλείο.

Η προσοχή μας πρέπει να εστιαστεί στην παροχή των ιδανικών πρακτικών για τη λειτουργία των σχολείων. Η σχολική πραγματικότητα μπορεί να γίνει εφιαλτική προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε δύο συστήματα, συχνά δουλεύοντας σε πλήρη αντίθεση και με πενιχρά αποτελέσματα και στα δύο. Για ένα καλό μοντεσσοριανό σχολείο δεν υπάρχει δεύτερο. Ενα δημόσιο μοντεσσοριανό, εκτός αν είναι οικονομικά αυτόνομο, πάντα θα συμβιβάζεται και θα θυσιάζει τα ιδανικά του.

Στο εξωτερικό έχουν γίνει μεγάλα βήματα στην αναγνώριση της μοντεσσοριανής εκπαίδευσης με πιστοποιήσεις τίτλων σπουδών μετά από επιτυχημένα δημοψηφίσματα και υπομνήματα που ανάγκασαν το εκάστοτε νομοθετικό σώμα να διευθετήσει τα θέματα αυτά. Απλώς απαιτείται ένα σύνολο από ευαίσθητους και ενεργούς ανθρώπους, γονείς και παιδαγωγούς, για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός.

Πως κάνουμε τη μοντεσσοριανά σχολεία πιο ελκυστικά στους νομοθέτες; ποιο μπορεί να είναι το κλειδί των επιτυχημένων υπομνημάτων ;